Köle ticaretinin genetik etkisi ortaya çıkarıldı

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 16, 2020 Elli binden fazla insanın emek verdiği çalışma sayesinde köleliğin Amerika’daki günümüz insan popülasyonlarına yaptığı genetik etki ayrıntılarıyla tespit edildi. ...

Sülünlerin sosyal statülerine göre bilişsel yetkinlikleri

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 10, 2020 Gruptaki bireylerin sosyal statüsüne göre bilişsel performanslarındaki değişimler hakkında bilgi edinmek için 18 erkek sülün (Phasianus colchicus) üzerine araştırma yapıldı. Öğrenme yeteneği sosyal çevreyi etkiler mi, yoksa sosyal çevrenin etkisi altında mı değişiklik gösterir? ...

Dünya fuarlarında Sovyetler Birliği - IV

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 10, 2020 Geçtiğimiz haftalarda dünya fuarlarında yer alan Sovyet pavyonlarının kısaca tarihine, 1925, 1937 Paris fuarlarındaki ve 1939 New York Fuarı’ndaki Sovyet pavyonlarına değinmiştik. Bu hafta tarihin bambaşka bir aralığını, 1958 Brüksel Dünya Fuarı’ndaki Sovyet Pavyonu’nu ele alacağız. ...

Üçgenin iç açıları toplamı neden 180 derece?

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 10, 2020 Öklid geometrisi üçgenin iç açılarının toplamının 180 derece olduğunu kabul eder. Modern matematiğin en önemli gelişmelerinden biri üçgenin iç açılarının toplamının 180 dereceden daha az ya da daha çok olduğu geometrilerin inşa edilebileceğini göstermesi ...

Neandertallerin daha düşük bir ağrı eşiği olabilir

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 10, 2020 Ağrıyı bildiren sinir hücrelerinin ve beyne gönderilen elektriksel uyarının başlatılmasında önemli bir rolü olan özel bir iyon kanalı vardır. Yeni bir araştırmaya göre, bu iyon kanalının Neandertal varyantını miras alan insanlar daha fazla acı çekiyor. ...

Epigenetik alanındaki tarım uygulamaları

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 02, 2020 Biyoteknoloji alanında yaşanan gelişmelere paralel bir şekilde epigenetik biliminin tarımsal uygulamalara katkı sağlayacağı şüphesiz. Fakat tüm bu gelişmelerin, ancak herkes için yeterli düzeyde ve eşit olarak besin kaynaklarının sağlandığı koşullarda anlamlı hale geleceği açıktır. ...

Dünya fuarlarında Sovyetler Birliği - III

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 02, 2020 Bu hafta savaşın arifesinde 1939 açılan ve açıkken tüm Avrupa’nın savaşla çalkalanmaya başladığı New York, Dünya Fuarındaki Sovyet pavyonuna mercek tutacağız. ...

Solucanlarda davranış kalıtımı

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 02, 2020 İki araştırma grubu Caenorhabditis elegans'ta bazı davranışsal özelliklerin gelecek nesillere kalıtımsal olarak aktarılabileceğini gösterdiler. ...

Büyük Yok Oluş'ta karasal ve denizsel ekosistemlerin çöküşü

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Temmuz 27, 2020 Dünyanın en büyük kitlesel yok oluş olayında karasal ekosistemlerin çöküşünün okyanus kimyasının bozulmasına yol açtığı tespit edildi. ...

Dünya fuarlarında Sovyetler Birliği - II

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Temmuz 27, 2020 Geçtiğimiz hafta dünya fuarlarında yer alan Sovyet pavyonlarının kısaca tarihine ve 1925 Paris fuarındaki Sovyet pavyonuna değinmiştik. Bu hafta Sovyetler Birliği ve Nazi Almanyasının karşı karşı gelişi ile ünlü olan 1937 Paris fuarındaki Sovyet pavyonuna mercek tutacağız. ...

Bir dakikada matematik: İnşa etmeden ispat

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Temmuz 27, 2020 Matematikte birçok ispat bir şeyin varlığını o şeyi açık olarak inşa etmeden gösterir. Ele aldığımız oyunda üçüncü halin imkansızlığı ilkesini kullanarak ilk hamleyi yapan oyuncu için bir kazanma stratejisinin var olduğunu ispatlamaya çalışacağız. Ancak stratejinin ne olduğunu söylemeden. ...

İlk proteinlerden yaşamın kökenine yolculuk

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Temmuz 19, 2020 İlk proteinler nasıldı ve neye benziyordu? Geçtiğimiz ay PNAS dergisinde yayımlanan bir çalışmada araştırmacılar atasal proteinlerin dizilerini tahmin ettiler. Bu çalışmanın sonucunda ise ilk proteinlerin RNA ile birlikte hücreleri oluşturmuş olabileceğini ileri sürüyorlar. ...

Dünya fuarlarında Sovyetler Birliği - I

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Temmuz 19, 2020 Fuarlar uzun yıllar boyunca tıpkı Olimpiyatlar veya Dünya Kupası gibi uluslararası rekabetin yaşandığı alanlardan birisi oldu. Bu yazı dizisinde dünya fuarlarında Sovyetler Birliği’nin varlığını ve fuarlarda dünyaya sunduğu eserleri ele alacağız. ...

Koruma alanları ve büyük etobur türlerin korunmasına etkisi

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Temmuz 19, 2020 Koruma alanları (KA), biyolojik çeşitlilik kaybını önlemek amacıyla belirlenen alanlardır. KA’lar, ormanların yok edilmesinin önüne bir miktar geçmiştir, ancak yüksek yoğunluktaki yaban hayvanları popülasyonlarını korumada etkili olduğu söylenemez. ...

İnşa etmeden ispat

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Temmuz 19, 2020 İstenilen özellikteki bir matematiksel kavramın varlığı, yokluğunun mantıksal imkansızlığıyla gösterilebilir. ...

Covid-19 için kök hücre tedavisi

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Temmuz 13, 2020 Covid-19 pandemisinin etkisi hâlâ sürüyor. Yürütülen araştırmalarda, mezenkimal kök hücrelerin Covid-19 enfeksiyonlarının neden olduğu Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ALI/ARDS) için potansiyel bir tedavi oluşturabileceğine dair bulgulara ulaşıldı. ...

Sovyet Kartografyası - 4

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Temmuz 13, 2020 Geçtiğimiz haftalarda Sovyet haritacılığının kısaca tarihine, Sovyet atlaslarına ve SSCB Bilimler Akademisi’nin çalışmalarına değinmiştik. Bu hafta dizinin son yazısında soğuk savaş döneminde Sovyet haritacılarının çalışmalarını ele alacağız. ...

Bir dakikada matematik: Diferansiyel denklemler

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Temmuz 13, 2020 Hareketi anlamak için niceliklerin birbirlerine göre değişimlerini anlamak şart. Konumuz niceliklerin birbirine göre değişimlerini modelleyen diferansiyel denklemler.b ...

Işığın peşinde bir kadın: Marie Sklodowska – Curie

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Temmuz 05, 2020 Marie’nin insanların ona ihtiyacı olduğunda, asla onları yalnız bırakmayacak kişiliği, mücadele dolu yıllar içinde oluşmuştur. O, insanın kendi başına bir hiç olduğunu bilir ve kolektif yaşanan tarihin dışında kalmaması gerektiğini düşünür. ...

Dezavantajlı mahallerde hastalıkla ilgili genler aktif hale geliyor

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Temmuz 05, 2020 Dezavantajlı mahallelerden ergenler, gen düzenleme farklılıkları gösteriyor: Daha zorlu çocukluk dönemi, kronik iltihaplanma, sigara dumanı, hava kirliliği ve akciğer kanseri ile ilgili genleri (epigenetik metilasyon) aktif hale getiriyor. ...