Ünlü matematikçi Vaughan F. R. Jones hayatını kaybetti

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Eylül 08, 2020 1984’te, von Neumann cebirleri ve geometrik topoloji arasında şaşırtıcı bir ilişki keşfeden, bunun neticesinde 1990’da Fields madalyası ile ödüllendirilen Vaughan F. R. Jones, dün gece aramızdan ayrıldı. ...

Emmy Noether

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Eylül 06, 2020 Bu yazıda, ileri gelen Sovyet matematikçilerinden P. S. Aleksandrov tarafından Emmy Noether için yazılmış bir anma yazısına dayanarak Noether’in hayatına kısa bir bakış atmaya çalışacağız. ...

Tüylerimiz neden diken diken olur?

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Eylül 06, 2020 Tüylerimizin neden diken diken olduğunu hiç merak ettiniz mi? Charles Darwin evrim ile ilgili yazılarında bunun üzerine düşünmüş. Tüylerin ürpermesinin hayvanlar için soğuktan koruyucu bir etkisi olabilir, fakat insanlar için bu durum faydalı görünmüyor. ...

Dünyanın ilk kan bankası

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Eylül 06, 2020 Sovyet Bilim İnsanı Sergey Yudin, 1930 yılında ilk kez kadavralardan kan naklini gerçekleştirmeyi başardığını açıkladığı 4. Ukrayna Cerrahlar Kongresi’nde kan bankası fikrini ortaya attı. Ardından Nikolay Sklifosovsky Enstitüsü’nde ilk kan bankası kuruldu. ...

Seller: Sermayenin elinde plansız yaşamla mücadele

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Eylül 06, 2020 Giresun’da yaşanan sel felaketinden sonra, sel felaketlerine yol açan koşullar neler ve neler yapılması gerektiğiyle ilgili bir yazı hazırladık. ...

Çemberi kareleştirmek: Antik bir geometri problemi - II

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 30, 2020 İki haftalık bu yazı dizimizin ikinci bölümünde çözümü 2200 yıl süren “Çemberi Kareleştirme” probleminden bahsetmeye devam ediyoruz. ...

Dersim Bilim ve Sanat merkezi projesi ileri bir aşamaya geldi

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 30, 2020 Bilim ve Aydınlanma Akademisi'nden bilim insanlarının hazırladıkları projeler Dersim belediye başkanı Fatih Mehmet Maçoğlu, başkan yardımcıları ile belediye mimar ve mühendislerinin katıldığı bir toplantıyla incelenerek değerlendirildi. ...

Önemli bir değişim çağının tanığı: Kariye Müzesi

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 30, 2020 Bilim ve Aydınlanma Akademisi Ayasofya’dan sonra Diyanet’e devredilerek camiye çevrilen Kariye müzesiyle ilgili Prof. Dr. Engin Akyürek’le bir söyleşi yaptı. ...

Dünya fuarlarında Sovyetler Birliği - VI

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 30, 2020 Geçtiğimiz haftalarda 1920’lerden bu yana dünya fuarlarında yer alan Sovyet pavyonlarına değinmiştik. Dizinin son yazısında Sovyetler Birliği’nin boy gösterdiği son büyük dünya fuarı olarak 1970 Osaka fuarını ve fuarlar çerçevesinde Sovyetler Birliği’nin bıraktığı izi ele alacağız. ...

İnsan hücrelerinde dörtlü sarmal DNA

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 30, 2020 Cambridge Üniversitesi’nden araştırmacılar, canlı insan hücrelerinde DNA dörtlü sarmal yapısına bağlanabilen bir floresan işaretleyici geliştirerek normal koşullar altında bu yapının canlı hücredeki varlığını gösterdi. ...

Balık toplulukları arasında dominantlık gruptaki etkiyi azaltıyor

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 30, 2020 En güçlü, en büyük ve en saldırgan olmak, gruptaki dominant bireyin özellikleridir. Ancak bu, tüm kararları dominant bireyin verdiği anlamına gelmez. ...

Çemberi kareleştirmek: Antik bir geometri problemi

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 24, 2020 İki haftalık bu yazı dizimizde çözümü 2200 yıl süren “Çemberi Kareleştirme” probleminden bahsedeceğiz. ...

Dünya fuarlarında Sovyetler Birliği - V

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 24, 2020 Bu hafta Ekim Devrimi’nin 50. yılına denk gelen 1967 Montreal Dünya fuarındaki Sovyet Pavyonuna değineceğiz. ...

Rus aşısı Sovyet biliminin altyapısı üstünde gelişti

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 24, 2020 Rusya’da devlete ait bir kurum olan Gamaleya Epidemiyoloji ve Mikrobiyoloji Araştırma Enstitüsü, Sputnik V adı verilen Covid-19 aşısının üretiminde gerçekleştirilen atılımın arkasındaki bilimi onlarca yıldır geliştirdiğini söylüyor. ...

Klaus Fuchs: Hain değil, enternasyonalist rol modeli

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 24, 2020 Nature’da yayınlanan yazı bir kez daha Emil Julius Klaus Fuchs’u gündeme hain olarak taşıyınca, Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden Bilim ve Aydınlanma Akademisi üyesi Doç. Dr. Mehmet Somel okur cevabı gönderdi. ...

İşçi sınıfının fizikçisi ve ajanı: Klaus Fuchs

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 24, 2020 Kısa bir süre önce Nature dergisinde yayımlanan bir kitap tanıtımında da Klaus Fuchs’un “ihanet”inden tekrar bahsedildi. Fuchs’un hayat hikâyesine bakmak ise olan biteni ihanet olarak adlandırmanın ne derece anlamsız olduğunu gösteriyor. ...

Freud meselesi

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 23, 2020 | Tolga Binbay | soL Portal | Marksizm ya da sosyalizm mücadelesi için psikanalizin kapısını çalan hemen herkes devrimci bir arkaplanla değil evrimci bir arkaplanla gitmiş o kapıya. Psikanalizin kapısını sosyalist devrim arayışı için değil neredeyse sosyalist devrimin olmaması için çalmışlar. ...

Türk Toraks Derneği bilimsel sorumluluğunu yerine getirmiştir

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 17, 2020 Bilim ve Aydınlanma Akademisi olarak bilim düşmanı saldırılar karşısında TTD’nin yanında olduğumuzu ilan ediyoruz. ...

Asal sayılar teoremi

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 16, 2020 Bu yazıda kısaca asıl sayıların dağılımı ile ilgili bir teoremden bahsedeceğiz. ...

Meksika çölündeki havuzlardan yaşamın kökenine açılan pencere

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 16, 2020 Bir bataklıktaki biyoçeşitlilik bize dünyanın geçmişiyle ilgili ne kadar bilgi verebilir? Meksika’daki Cuatro Cienegas bölgesini araştıran bilim insanları buradaki mikroorganizmaların uzun zamandır orda olabileceğini gösterdi. ...