Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Haziran 24, 2022 Zelal Özgür Durmuş Evreni, maddeyi, canlılığı ve insanı birbirini doğuran bir tarihsel akış içinde anlatan “Başlangıçta hidrojen vardı,” “Bilinç gökten düşmedi” ve “Biz bu evrenin çocukları” bilim serisi başucu kitapları arasında sayılabilir. Nörobilim alanında profesör, aynı zamanda güçlü bir popüler bilim anlatıcısı olan Hoimar von Ditfurth’un (1921-1989) kaleme aldığı ...

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Mart 15, 2022 Muzaffer Gül Bilimi sadece bilim insanları ve onların yazmış oldukları metinler üzerinden ele alan bilim tarihi yazıcılığı türü, bilimi toplumdan soyutlayarak ona içsel bir gelişim doğrultusu çizer. Clifford D. Conner ise Halkın Bilim Tarihi kitabıyla bu yaklaşımı reddeder ve bilim felsefecisi Edgar Zilsel’in vurguladığı, zanaatkarların modern bilimin ortaya çıkışındaki ...

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Aralık 19, 2021 Gizem Gül İlk baskısı 1984 yılı olan Genlerimizden İbaret Değiliz kitabı, hayatın her alanındaki sömürünün ve eşitsizliğin artık maskelenemez olduğu sermaye düzeninde, bilim insanı olarak taraf olmanın önemini bizlere bir kez daha gösteriyor. Bilimin ideolojiler üstü değil, bizzat ideolojik mücadeleyle iç içe olduğu bir gerçekken, bilim insanları toplumdan ve onu ...

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 31, 2021 Nevzat Evrim Önal Çin ekonomisinin yükselişi, son yirmi yıldır ekonomi-politik alanyazınını fazlasıyla meşgul ediyor. Ne var ki, bu yükseliş emperyalist dünya sisteminde zaten kırılgan haldeki dengeleri sarstığı ve “sıcak” gelişmelere kapı araladığı ölçüde, üzerine yazılanlar da bilimsellikten uzaklaşıyor ve çoğu birer propaganda metnine ya da kehanet manzumesine dönüşüyor. Kuşkusuz toplumda ...

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Mayıs 27, 2021 Gülay Dinçel Yazılama Yayınevi’nin 2020 yılı sonunda yayımladığı “Tarihsel Gelişimi İçinde Marx’ın Düşüncesi” kuvvetli bir doğrultu ortaklığı taşıyan, bütünlüklü bir derleme. Nevzat Evrim Önal’ın editörlüğünü yaptığı, aynı zamanda yazarları arasında yer aldığı kitap yedi yazarın, dokuz makalesinden oluşuyor. Kitaptaki sırasıyla Ceren Tuğlu Olpak, Erhan Nalçacı, Nevzat Evrim ...

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Şubat 27, 2021 Gamze Yücesan-Özdemir Prof. Dr., Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi, Ankara Salgın günlerinde, kapitalizmin yeniden ürettiği ekonomik ve toplumsal değerlerin nasıl yıkıcı hale geldiğini deneyimlerken, başka olasılıklar üzerine düşünmek gerekmiyor mu? Burjuva bilimlerinin içi boş kavramlarına, imkansız vaatlerine hapsolmayan ve ona tutsak olmayan bir bilime ihtiyacımız yok mu? Ekonomisiyle, kurumlarıyla, toplumsal ilişkileriyle, ...

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Kasım 27, 2020 Iraz Akış Lynn Margulis, evrimsel biyoloji alanında 20. yüzyılın en önemli kuramcılarından biri. Canlılığın evrimine dair açıklamalara koyduğu katkıların yanı sıra, biyoloji felsefesinde yürüttüğü tartışmalar ve ana akım evrimsel biyoloji yaklaşımlarına karşı sürdürdüğü mücadeleyle de bilim tarihinin sayfalarındaki yerini alıyor. Lynn Margulis, ökaryotik hücrelerin ilkel prokaryot hücrelerin ortakyaşam birliği ile ...

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 17, 2020 Ekin Şen KünyeMarxism and Psychoanalysis: In Or Against Psychology?David Pavon-CuéllarRoutledge, 230 sf.2017, Londra Marksizm ve psikanaliz. Ortaya çıktıkları dönemlerden itibaren geniş ilgi uyandırmış ve yeni düşüncelere, pratiklere dezemin hazırlamış olan bu iki kuram çoğu zaman birbirinin karşısına konmuş ama zaman zaman da yakın ilişki içinde ele alınmış. Meksikalı ...

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Mayıs 19, 2020 Alp Öztarhan [email protected] Dimitri Prokhoroviç Gribanov, Sovyetler Birliği’nde Einstein başta olmak üzere bilimsel konularda eserler vermiş bir felsefecidir. Bu yazıda Gribanov’un “Albert Einstein’ın Felsefi Görüşleri ve Görelilik Kuramı” adlı kitabı tanıtılacaktır. Kitap 1983 yılında yazılmış, 1987 yılında İngilizce basımı Progress Publishers tarafından gerçekleştirilmiştir. Kitap ...

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Şubat 17, 2020 Zelal Özgür Durmuş Ömür boyu süren mücadelenin içinde şekillenmiş yaşamlara, yaşamı şekillendirmiş insanlara ait bir söz. Tarihin akışında sürmeye devam eden mücadelede, mücadele edenlerin yanında, zihninde olmaya devam edeceklerine dair verilmiş manevi bir sözdür bu. 2011 yılında kaybettiğimiz ODTÜ öğretim üyesi, elektrik mühendisi Güney Gönenç bu bakışı Frederic Joliot-Curie’den ...

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ekim 29, 2019 Alp Öztarhan [email protected] “Elektronun Tarihçesi” kitabı, elektron kavramının gelişiminde en kritik iki uğrağı, baba (J.J.) ve oğul (G.P.) Thomson’ların çalışmalarını aktaran bir çalışma. J.J. Thomson (1856-1940), katot ışınlarının parçacıklı davranışlarına dair gözlemlerde bulunuyor. Oğlu G.P. Thomson (1892-1975) ise sonradan “elektron” olarak adlandırılan ...

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ağustos 09, 2019 Özkan Öztaş Metin Özbek, Türkiye’de antropoloji alanında, insanın biyolojik ve kültürel evrimi konusunda anlaşılır olabilme gayreti ile bilimsel titizlik arasındaki terazide, doğruda durabilme çabasında bir bilim insanı. Dünden Bugüne İnsan, İnsan ve Irk, 50 Soruda İnsanın Tarih Öncesi Evrimi, Dişlerle Tarih Öncesine (Zamanda) Yolculuk, Beslenme Kültürü ve İnsan çalışmalarının ...

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Mayıs 08, 2019 Engin Özkan Dr., TED Üniversitesi Matematik Bölümü 1931 yılında Londra’da düzenlenen Uluslararası Bilim ve Teknoloji Tarihi Sempozyumu’nda Sovyet delegasyonunun üyesi Boris Hessen’nin Newton’un Principia’sı üzerine yaptığı sunum Marksistlerin bilim tarihine yaklaşımı için önemli bir dönüm noktası sayılabilir.  Bu kongrede yapılan sunum toplantıya katılan pek çok ...

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Şubat 01, 2019 Eylem Elif Koç, Bora Maviş 6. kuşak bilgisayar teknolojilerini kullanarak yayına hazırladığımız MDT’nin bu sayısında; 1978’de Türkiye’de ve dünyada 3. kuşak bilgisayar teknolojilerinin kullanılmakta olduğu bilgisini bir yazısında henüz paylaştıktan ve 4. kuşak teknolojilerin gelmekte olduğunu aynı yazısında müjdeledikten kısa bir süre sonra katledilen Necdet Bulut’un ...

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Kasım 01, 2018 Yavuz Köroğlu Boğaziçi Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü [email protected] Elinizde olsaydı dünyayı nasıl daha güzel bir yer haline getirirdiniz? Ya da olduğu gibi mi kalmasını yeğlerdiniz? İçinde bulunduğumuz yüzyılda, tıpkı insanlık tarihi boyunca olduğu gibi din, bilim ve ideolojiler insanlığı şekillendirmeye ve yönlendirmeye devam etmektedir. Bilinçlendirilmemiş bir ...

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Temmuz 01, 2018 ... çalıştığımız bilimsel alandaki gerici ideolojilerle mücadele etmek, doğa ve toplum bilimlerini felsefe ve bilim tarihi açısından bütünleştirmek ve bunda diyalektik materyalizmin olanaklarından yararlanmak, kısaca bilimsel alanlarımızdan kalkarak bir aydınlanma mücadelesi vermek için... ...

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Nisan 01, 2018 Kitap, Vigotski’nin insanlardaki zihinsel gelişimin sosyal ve kültürel çevresi ile etkileşimli olarak ilerlemesinin mekanizmalarını ortaya koyan çalışmalarının bir derlemesi. ...

Bilim ve Aydınlanma Akademisi, Ocak 01, 2018 İnsanlık tarihi boyunca, bilgiye erişme olanakları her toplumda ve zaman diliminde ilgili iktisadi, siyasi ve toplumsal egemenlik mekanizmalarının belirleniminde olmuş, bilgiye erişmek için uğraş veren insanlar da kaçınılmaz olarak bu belirlenime tabi olmuştur. ...