Uluslararası analiz, hemen hemen tüm ağaç türlerinde hızlı büyüyen ağaçların daha kısa ömürlü olduğunu ilk kez ortaya koyuyor. Bu uluslararası çalışma, daha fazla ağaç büyümesinin uzun vadede ormanlarda daha fazla karbon depolanması anlamına geldiği tahminlerini sorguluyor.

[BAA - Biyolojik Hareket ve Evrim/ Çeviri Haber]

Şu anda ormanlar atmosferden büyük miktarda karbondioksit (CO2) emiyor. Bunun, ağaçlarda büyümeyi teşvik eden daha yüksek sıcaklıklar ve bol CO2'den kaynaklandığı ve büyüdükçe daha fazla CO2 emmelerine izin verdiği düşünülmektedir.

Çoğu yeryüzü sistem modeli, bu büyüme teşvikinin bu yüzyılda ormanlarda net bir karbon alımına neden olmaya devam edeceğini tahmin ediyor. Ancak, Leeds Üniversitesi tarafından yönetilen ve bugün Nature Communications'da yayımlanan çalışma, bu tahminlere karşı şüphe uyandırıyor.

Arjantin'de Güney Patagonya'nın And Dağları'ndaki Lago Argentino çevresindeki Nothofagus pumilio (güney kayınları) ormanları (Fotoğraf: Ricardo Villalba, Instituto Argentino de Nivología, Glaciología y Ciencias Ambientales, IANIGLA-CONICET)

2011-2012 Avustralya yazındaki şiddetli kuraklıkla ilgili olarak ölü ağaç gruplarını gösteriyor. Ölü ağaçlardan alınan çekirdeklerin artması, bu bireyler için 150 ila 300 yıl arasında değişen yaşları sağlar.

Uluslararası çalışma, ağaç büyümesi ile ağaç ömrü arasındaki ilişkiye bakan bugüne kadarki en büyük çalışma olma ünvanını taşıyor. Araştırmacılar, dünyanın dört bir yanından 82 ağaç türüne ait 200 binden fazla ağaç halkası kaydını inceledi.

Peru yağmur ormanlarında yaşamına başlayan ağaç fidesi

(Fotoğraf: Roel Brienen, Leeds Üniversitesi)

Hızlandırılmış büyümenin daha kısa ağaç ömürleri ile sonuçlandığını ve büyüme ömrü değiş tokuşlarının neredeyse tüm ağaç türleri ve iklimlerde meydana gelen gerçekten neredeyse evrensel olduğunu doğruluyor. Bu, orman karbon stoklarındaki artışın kısa ömürlü olabileceğini gösteriyor.

Karbon Stok Kaybı ve Ağaç Ölümü Arasındaki İlişki

Çalışmanın yazarı, Leeds Coğrafya Okulu'ndan Dr. Roel Brienen, hızlı büyüyen ağaçların daha kısa yaşadığı uzun süredir bilinmesine rağmen, şimdiye kadar bu durum sadece birkaç tür için birkaç yerde gösterildiğini söylüyor. Uluslararası bir analize başladıklarını ve bu değiş tokuşların inanılmaz derecede yaygın olduğunu gördükçe şaşırdıklarını belirtiyor. Gözlenen bu durum, tropikal ağaçlar dâhil, incelenen hemen hemen tüm türlerde görüldü.

Modelleme sonuçları, ağaç ölüm oranındaki artışlardan kaynaklanan en kötü potansiyel karbon stok kaybını görmeden önce büyük olasılıkla bir gecikme olduğunu gösteriyor. Ağaç ölümündeki küresel artışların, bitki örtüsü hızlı büyüme gösterene kadar başlamayacağını tahmin ediyorlar.

Bu durum, dünya genelinde artan ağaç ölümü eğilimlerine ilişkin gözlemlerle de tutarlı. Örneğin, önceki Leeds araştırması, Amazon ormanındaki ağaç büyüme artışlarının gerisinde kalan ağaç ölüm oranlarında uzun vadeli artışlar olduğunu göstermiştir.

Neotropiklerden Hymenaea courbaril (Leguminosae) ağaç halkaları. Yukarıdaki yağışlı mevsimde oluşan bu ağaç halkaları, marjinal parankim bantları (beyaz oklarla gösterilen sınırlar) olarak bilinen görsel olarak farklı bantlarla sınırlandırılmıştır. Fotoğraf: Giuliano M. Locosselli ve Milena Godoy-Veiga

Yine Coğrafya Okulu'ndan makale yazarlarından Prof. Manuel Gloor, dünya sistem modelleri genellikle bu olumsuz geribildirimi hesaba katmadığını veya hesaba katamadığını belirtiyor. Bu sebeple küresel orman karbon yutağı kalıcılığının model tahminleri de muhtemelen yanlış ve çok iyimser. Bulguların, gelecekte çok daha az orman karbon yutağı olmasının sera gazı emisyonlarının azaltılması aciliyetinin daha da artırdığını bize gösteriyor.

Bolivya'nın Yağmur Ormanlarında bulunan ve 450 yaşın üzerindeki yaşlara ulaşabilen Brezilya cevizi ağacı (Bertholletia excelsa) Fotoğraf: Roel Brienen, University of Leeds

Takas, ağacın büyümesini ve ömrünü etkileyen çevresel değişkenlerden kaynaklanıyor olabilir. Örneğin, İtalya Tuscia Üniversitesi'nden Dr. Alfredo Di Filippo, daha önce Kuzey Yarımküre'deki kayın ağaçlarının her bir ısınma derecesi için yaklaşık 30 yıl azaldığını bildirdi.

Mevcut analiz, aynı iklimdeki bitki örtüsü arasında yaşam süresindeki azalmanın doğrudan kendi başına sıcaklıktan kaynaklanmadığını, daha yüksek sıcaklıklarda daha hızlı büyümenin bir sonucu olduğunu doğruluyor.

Bulguları, bir büyüme ömrü değiş tokuşunun yaygın olarak ortaya çıkmasının önemli bir nedeninin, ağaçların maksimum potansiyel ağaç boyutlarına ulaştıkça ölme olasılığının çarpıcı bir şekilde artması olduğunu gösteriyor.

Bununla birlikte, diğer faktörler de yine de rol oynayabilir. Örneğin, hızlı büyüyen ağaçlar hastalıklara veya böcek saldırılarına karşı savunmaya daha az yatırım yapabilir ve daha düşük yoğunluklu veya su taşıma sistemleriyle kuraklığa karşı daha savunmasız hale gelebilir.

New York Syracuse Çevre ve Orman Biyolojisi Bölümü'nden bir araştırmacı, onları savunmasız yapan ağaçlar, oysa yavaş büyüyen ağaçların kalıcı olmalarına izin veren özellikleri vardır.

Kanada'dan farklı yaşlara sahip dört ağacın büyüme halkaları. Yukarıdaki resimde görülen büyüme halkaları ne kadar geniş olursa, ağaç maksimum potansiyel boyutuna o kadar hızlı ulaşır. Hızlı büyüyen ağaçların bu nedenle daha kısa bir yaşam beklentisi vardır. Fotoğraf: Quebec Ministry of Forests, Wildlife and Parks

Ormanların karbonu giderek daha fazla depolama ve atmosferimizde CO2 birikme oranını düşürme becerisinden son on yıllarda yararlanıldı. Bununla birlikte, yavaş büyüyen ve kalıcı ağaçların yerini hızlı büyüyen ancak savunmasız ağaçların alması nedeniyle ormanların karbon alım oranlarının azalması muhtemel.

Kaynak:

Leeds Üniversitesi tarafından SciTechDaily'de 8 Eylül 2020 tarihli yazıyı soL okurlarıyla paylaşıyoruz. Yazının orjinaline buradan ulaşabilirsiniz. RJW Brienen, L. Caldwell, L. Duchesne, S. Voelker, J. Barichivich, M. Baliva, G. Ceccantini, A. Di Filippo , S. Helama, GM Locosselli, L. Lopez, G. Piovesan, J. Schöngart, R. Villalba ve E. Gloor, 8 Eylül 2020, Nature Communications. DOI: 10.1038 / s41467-020-17966-z