Devlet doğum kontrolü hizmetlerinden çekildi, AKP Anayasal suç işliyor
AKP doğum kontrolüne karşı
Anayasanın 41. maddesi “Devlet.. aile planlamasının öğretimi ve uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar” der.
Buna karşılık AKP iktidarı, başından beri doğum kontrolünü engelleyici bir tavır içindedir.
Bu tavır bizzat Erdoğan’ın şu tür sözleriyle açığa vurulmuş durumdadır: “Nüfus planlamasıymış, doğum kontrolüymüş, hiçbir Müslüman aile böyle bir anlayış içinde olamaz.” (1)
Ana çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezleri kapatılıyor
Bu anlayış iktidarın ve devletin doğum kontrolü konusundaki politikasını belirler durumdadır.
Doğum kontrolü hizmetlerinin sunulması ve bu hizmeti sunacak personelin eğitilmesi bakımından son derece önemli bir yeri olan Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezleri AKP döneminde kapatılmaya başlanmış; 2002’de 298 olan sayı, 2017’de 177’ye düşmüştür (2).
Birinci basamak sağlık hizmeti sunan aile sağlığı merkezlerine doğum kontrolü için yeterli malzemenin gönderilmediği ve bu kurumlarda rahim içi araç uygulayacak yeterli personelin bulunmadığı da bilinmektedir.
Kamu sağlık kurumları artık modern yöntem sunmuyor
Anayasa’nın 41. maddesinde devletin bu alanda tanımlanmış görevlerine rağmen kamu kurumları artık modern doğum kontrolü yöntemi sunmaktan vazgeçmiş görünmektedir.
Bu politikanın sonucu olarak vatandaşlar modern yönteme ulaşabilmek için eczanelere, özel sağlık kurumlarına para ödemek zorunda kalmaktadır. Kadınların %22,4’ü modern yöntemi eczanelerden, %10,1’i de market ve dükkanlardan temin etmektedir (3).
Modern yöntem sağlamada kamunun payı 1998’de %56 iken, 2018’de %52’ye; rahim içi araç uygulamasında kamu birinci basamak kurumlarının payı ise 1993’te %49 iken, 2018’de %14,5’e gerilemiştir (4).
Modern doğum kontrolü yöntemlerinin kamudan sağlanma oranı (%)
Kaynak: İlgili yıllara ait Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırmaları
Modern doğum kontrolü yöntemi kullanan kadın oranı yerinde sayıyor
2013 yılında %47,4 olan modern yöntem kullanan kadınların oranı, 2018’de ihmal edilebilir bir artışla ancak %48,9’a ulaşabilmiştir. Oysa bu oran Avrupa bölgesinde %75,1, dünyada ise %77,4’tür (5).
Üstelik bu bakımdan sosyoekonomik gruplar arasında önemli eşitsizlikler vardır: Modern yöntem kullanma oranı kentte %49,9, kırda %45,2; Batı’da %49,7, Doğu’da %43,0; lise ve üzeri eğitimli kadınlarda %51,9, ilk okuldan daha düşük eğitimli ve eğitimsiz kadınlarda %39,5; yüksek gelirlilerde %58,0, düşük gelirlilerde %39,2 (6).
AKP’nin ne olursa olsun doğurganlığı artırmayı hedefleyen akıl dışı yaklaşımı emekçi sınıfların alt tabakalarını daha çok etkilemektedir, oysa bu hizmete daha çok ihtiyacı olanlar bunlardır.
Modern doğum kontrolü yöntemi kullanan 15-49 yaş arasındaki kadın oranı:
Kaynak: İlgili yıllara ait Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırmaları
AKP kendi toplum mühendisliği projesi doğrultusunda halk sağlığını tehdit ediyor
AKP kendi İslamcı, laikliği yok eden siyasi vizyonu doğrultusunda doğurganlığı artırmayı hedeflemektedir. Bunu da, ilgili kurumları kapatarak, birinci basamak sağlık kurumlarına gereken malzemeyi göndermeyerek, kadınların hap ve rahim içi araç gibi etkili yöntemlere ulaşmasını engelleyerek gerçekleştirmektedir.
Bütün bunlara rağmen modern yöntem kullanan kadın oranındaki sınırlı da olsa artış, doğum kontrolü hizmetlerine olan gereksinimin göstergesidir. Vatandaşlar bu gereksinimi para ödeyerek karşılamak zorunda bırakılmaktadır.
AKP halkın sağlığını tehdit, sağlık hakkını gasp etmekte, beğenmediğimiz 1982 Anayasasını bile çiğnemektedir.
Bilim ve Aydınlanma Akademisi
Toplum Sağlığını Geliştirme ve Koruma Bilim Alanı
(1) Erdoğan'a göre Müslüman aile doğum kontrolü yapamaz. (30 Mayıs 2016). Cumhuriyet
(2) Sağlık Bakanlığı (2018) Sağlık İstatistikleri Yıllığı, Ankara, s: 139
(3) HÜNEE (2019) Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2018, Ankara, s: 98
(4) Age, s: 95
(5) DSÖ veri tabanı, http://apps.who.int/gho/data/view.main.1610?lang=en(6) HÜNEE (2019) Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2018, Ankara, s: 96