Köle ticaretinin genetik etkisi ortaya çıkarıldı
Elli binden fazla insanın emek verdiği çalışma sayesinde köleliğin Amerika’daki günümüz insan popülasyonlarına yaptığı genetik etki ayrıntılarıyla tespit edildi. Çalışmanın ayrıntıları, siyahilerin maruz kaldığı tecavüz, kötü muamele, hastalık koşullarını ve ırkçılığın sonuçlarını tüm çıplaklığıyla ortaya seriyor.
[BAA - Biyolojik Hareket ve Evrim/ Çeviri: Eda Şamiloğlu]
Sayılara bakacak olursak 16. yüzyılın başından 19. yüzyılın ortalarına kadar on iki milyondan fazla Afrikalı köleleştirildi. Köleleştirilmiş kadın, erkek ve çocuklardan iki milyonu daha henüz Amerika'ya gidiş yolunda hayatını kaybetti.
Çalışma Atlantik’in iki yakasındaki Afrika kökenli 30.000 insan DNA’sı ve “23andMe” isimli genetik şirketinin tüketicilerinden gelen DNA bilgisi kullanılarak yapıldı ve aynı zamanda bir bilimsel dergide yayınlandı. Bu çalışma sayesinde belli başlı köle ticareti rotaları belirlendi ve Afrika kökenli Amerikalıların kökenlerinin bugünkü Angola ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nden olduğu bulundu. Dahası çalışmanın sonucuna göre Amerika Birleşik Devletleri ve Latin Amerika’daki Nijeryalı ataların popülasyondaki temsili, Nijerya bölgesinden köleleştirilen kayıtlı insan sayısına göre çok daha düşük bulundu. Araştırmacılar bu şaşırtıcı farkın 1619 ile 1807 arasındaki sömürgeler arası ticaret ile açıklanabileceğini düşünüyor.
Milyonlarca insan 1515-1865 yılları arasında Atlantik boyunca satıldı
Köleleştirilmiş Nijeryalıların, transatlantik köle ticaretinin yasaklanıp sınırlanmasından dolayı köle ekonomisini sürdürmek için kölelerin İngiliz Karayipleri’nden başka bölgelere transfer edildiği düşünülüyor. Aynı şekilde, kölelerin toplandığı ilk bölgelerden biri olan Senegal ve Gambiya'nın popülasyonda yetersiz temsil edilmesi şaşırtıcı. Araştırmacılar, bu durumu iki acımasız faktöre bağladı. Kölelerin birçoğu sıtma ve diğer tehlikeli koşulların yaygın olduğu pirinç tarlalarında çalışmaya gönderildi ve hayatta kalmadıklarından geri dönemediler. Dahası sonraki yıllarda çok sayıda çocuk yine geri dönememek üzere salgın ve tehlikeli koşullara gönderildi.
Günümüz popülasyonlarında bulunan ortalama Afrika atalarının katkısı belirli bölgeler için yüzde cinsinden belirtilmiştir. Hatırlanmalıdır ki insan popülasyonları göç hikayeleri çalışmalarında geçerli bir hipotez olan Afrika'dan çıkış hipotezi bağlamında bu çalışmada kullanılan Amerikan bireyleri en az %5 Afrikalı katkısı taşımaktadır.
Dehşet verici bir diğer sonuç olarak da Amerika kıtasındaki köleleştirilmiş kadınlara yönelik cinsel muamelenin modern gen havuzunu etkilediği bulundu. Araştırmacılar, kölelerin çoğu erkek olsa da gen havuzuna Afrikalı kadınların katkılarına yönelik güçlü bir eğilim gördüler. Bu durumun köle sahipleri tarafından köleleştirilmiş Afrikalı kadınlara tecavüz ve diğer cinsel istismarlardan kaynaklandığı düşünülüyor. Latin Amerika'da gen havuzuna bakıldığında her Afrikalı erkeğe karşılık 17 Afrikalı kadının populasyona katkıda bulunduğu görülüyor. Bunun bir nedeninin de bazı ülkelerde "branqueamento" diye bilinen ırksal beyazlatma politikası olduğu düşünülüyor. Branqueamento, saf Afrika atalarını üreme yoluyla sulandırma anlamına geliyor.
Britanya'nın sömürgeleştirdiği Amerika'da, bir Afrikalı erkeğe sadece iki Afrikalı kadın düşüyor olmasına rağmen Britanya daha az sömürücü değildi. Transatlantik ticaretinin kaldırılmasıyla köleleştirilmiş işgücünü sürdürmenin bir yolu olarak köle insanları çocuk sahibi olmaya zorlandığı uygulamalara başlandı. ABD'de kadınlara çocuk doğurmaları karşılığında özgürlük vaat edildi. Bu vaat değerlendirilirken bilinmeli ki ABD ırkçı politikalarla sadece siyahilerin birbirleri arasındaki birlikteliğine izin verdi.
Yakın zamanda “Siyahların Hayatı Önemlidir” sloganıyla bilinen ırkçılık karşıtı hareket, sömürgeciliğin ve köleliğin Afrikalı Amerikalılar ve dünyanın dört bir yanındaki diğer tüm Afrika kökenli insanlar üzerindeki ırkçı tarihe dikkat çekti. Protestocular, kölelik sembollerinin yüceltilmesine son verilmesini talep ederken sömürge döneminden kalma köle tüccarlarının heykellerini yıkarak insanlığın onurunu kurtaracak bir adımı tarihe not ettiler.
Kaynaklar
BBC News, Genetic impact of African slave trade revealed in DNA study, https://www.bbc.com/news/world-africa-53527405